Algemeen

Het gerealiseerde resultaat van de jaarrekening 2023 bedraagt € 7.296.000 voordelig.

Uit onderstaande tabel blijkt dat het jaarrekeningresultaat van 2023 € 7.296.000 voordelig is. Het saldo van de begroting na wijziging bedraagt € 587.000 voordelig. Het verschil tussen het resultaat van de begroting en de jaarrekening bedraagt daarmee € 6.709.000.
Bij de resultaatbepaling dienen stortingen in, en onttrekkingen aan reserves, in eerste instantie buiten beschouwing te blijven. Uit de gerealiseerde baten en lasten per programma en de gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen volgt het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten.      
Uit het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten en de werkelijke toevoegingen en onttrekkingen aan reserves volgt vervolgens het resultaat.      

Resultaat 2023: (+/+ = voordeel, -/- = nadeel):

Verloop begroting 2023:

Hieronder volgt een overzicht van het verloop van de oorspronkelijk vastgestelde primaire begroting 2023 naar de begroting na wijziging 2023. De begroting na wijziging is inclusief alle door de raad genomen besluiten tot bijstelling van de budgetten.
De mutaties zijn al eerder toegelicht in de afzonderlijke raadsvoorstellen en besluiten of in de 1 ^e of 2 ^e bijstelling in de loop van 2023.

Een toelichting op hoofdlijnen op het verschil tussen het saldo begroting na wijziging 2023 en het gerealiseerde jaarrekeningresultaat bedraagt € 6.709.000 voordelig en is in onderstaande tabel opgenomen. De verschillen groter dan € 150.000 zijn per beleidsveld gespecificeerd. Het verschil bij "Overige beleidsvelden" is het totaal van alle overige beleidsvelden met verschillen kleiner dan € 150.000. Deze verschillen groter dan € 50.000, worden toegelicht in de betreffende programma's.
Bijvoorbeeld in programma 2 staat op beleidsveld 2.2 Bouwgrondexploitatie een verschil van € 71.000. Dit verschil wordt niet toegelicht in onderstaand overzicht, maar wel bij programma 2.

1.1 Vrijetijdseconomie € 585.000 voordeel
Het stimuleren van economie en promotie € 492.000 voordeel
In 2023 is een deel van het budget niet benut omdat er in de eerste helft van het jaar geen beleidscapaciteit beschikbaar was voor vrijetijdseconomie. Daardoor is enerzijds vertraging ontstaan op de uitvoering van lopende projecten zoals de mountainbikeroutes en het vervolg van de campagne rondom de Limburgse Peel. Anderzijds zijn er geen nieuwe projecten opgestart. De verwachting was om in 2023 meer te investeren in marketing. Vanwege het gebrek aan opdrachtgeverschap, is de verstrekte opdracht voor de marketing strategie- en middelen stilgevallen en is het geraamde budget niet uitgegeven. Inmiddels hebben we een doorstart gemaakt op het ontwikkelen van de middelen. Regionaal gezien zijn er diverse projecten die in 2023 middelen vereisten maar inmiddels ook vertraagd zijn zoals vitale dagrecreatie en toeristische overstappunten. Vanwege de verstrekte subsidies dienen deze projecten op onderdelen in 2024 afgerond te zijn. Wat betreft het geraamde bedrag voor subsidies merken we dat de werkwijze niet tot voldoende resultaat leidt. We zijn afhankelijk van aangedragen projecten en een adviesraad die hierin een stimulerende rol heeft. In 2024 willen we, in overleg met de portefeuillehouder, de subsidieverstrekking middels meerdere subsidieregelingen verstrekken en hierin ook de samenwerking opzoeken met het Liof. Zo hopen we de drempel voor het aanvragen te verlagen en een grotere diversiteit aan projectenaanvragen te ontvangen. We stellen voor een bedrag van € 492.000 over te hevelen naar 2024.

Kermissen € 75.000 voordeel  
Door de stijging van de stroomkosten hebben we de lasten hiervoor opnieuw moeten schatten. Uiteindelijk hebben we voor evenementen te weinig stroomkosten geraamd en voor kermissen juist weer teveel.
Het restantverschil bestaat uit een aantal kleinere posten.

1.3 Veehouderij € 235.000 voordeel
Visie veehouderij/uitvoeringsplan € 235.000 voordeel
Bij het vaststellen van de visie veehouderij en het uitvoeringsprogramma bij de visie veehouderij en haar projecten is budget gereserveerd. Per doelstelling uit de visie veehouderij is, verdeeld over 4 jaar € 600.000 in de begroting opgenomen. Het uitvoeringsprogramma en de projecten kennen ook een looptijd van 4 jaar. In de praktijk blijkt dat door personele wisselingen en krapte met gevolgen voor de planning en uitvoering de middelen niet ingezet konden worden zoals vooraf gepland. We stellen voor dit bedrag over te hevelen naar 2024.

1.5 Economische zaken, verpachtingen enz. € 779.000 voordeel
Regiodeal en investeringsagenda € 480.000 voordeel
De Regio Noord-Limburg heeft de provincie verzocht het convenant Investeringsagenda te verlengen, omdat de afgesproken bijdragen zowel bij de regio als bij de provincie nog niet benut zijn. Daarnaast is er een propositie voor de nieuwe Regio Deal ingediend. We stellen voor dit bedrag over te hevelen naar 2024.

Project Zandmaas € 85.000 voordeel
Wij ontvangen een vergoeding voor het winnen van zand en grind uit de Maas. De vergoeding is deels gebaseerd op de hoeveelheid gewonnen zand en grind. Deze regeling is afgelopen jaar ingegaan. We hadden deze ontvangsten nog niet begroot, dit is een voordeel voor onze exploitatie.

Pacht landbouwgronden € 35.000 voordeel
Het verschil ontstaat hoofdzakelijk doordat de pachtinkomsten van de reguliere pacht (doorlopende overeenkomsten), jaarlijks enorm kunnen fluctueren. Het ministerie van LNV bepaalt jaarlijks het veranderpercentage. Voor 2023 bedraagt het percentage 42%. Dit is hoger dan wij hadden verwacht, waardoor de inkomsten uit pachtovereenkomst is toegenomen.

Ketensamenwerking € 125.000 voordeel
De agrarische sector is een belangrijk speerpunt voor onze gemeente. In onze verbinding met ondernemers proberen we initiatieven te faciliteren en verder te brengen. We hebben de boomkwekerij ondersteund om te komen tot een stip op de horizon. Door de discussie over de mogelijke komst van windmolens liep dit proces vertraging op maar inmiddels wordt er weer goed doorgewerkt om deze groene, voor onze gemeente belangrijke sector, verder op de kaart te zetten. Door het ruimtelijke proces te faciliteren zijn er stappen gezet om te komen tot realisatie van een zogenaamde fruit campus die een bovenlokale rol kan vervullen voor zacht en hard fruit. De glastuinbouw zit midden in de energietransitie en is, samen met andere agrarische sectoren, op zoek naar alternatieve vormen van energie. Daarnaast zijn we actief deelnemer (stuurgroep en kernteam) in het traject om te komen tot een Toekomstperspectief Tuinbouw Limburg +. Samen met de provincie Limburg, LLTB, ondernemers en kennisinstellingen brengen we de kansen en bedreigingen voor de brede tuinbouwketen in beeld. Dit vertalen we naar de opgaven voor onze regio. We zitten in een veranderingsproces en resultaten zijn niet van vandaag op morgen zichtbaar en realiseerbaar. Het benodigde budget is nog niet volledig besteed in 2023. In 2024 zullen vervolgstappen worden gezet. We stellen voor een bedrag van € 125.000 over te hevelen naar 2024.

Weekmarkten € 23.000 voordeel
Het voordeel is ontstaan doordat de energielasten lager lagen dan begroot. Door de stijgende energiekosten in eerdere jaren hebben we rekening gehouden met een verdere stijging van de energielasten. Uiteindelijk viel deze stijging mee.

Het restantverschil bestaat uit een aantal kleinere posten.

2.1 Bouwen en wonen € 501.000 voordeel
Bouw en woningtoezicht € 29.000 nadeel
Door extra inhuur van milieu-expertise, benodigd in het proces vergunningen, zijn de verwachte kosten met € 29.000 overschreden.

Centrumvisie Sevenum € 146.000 voordeel
De raad stelde dit voorbereidingskrediet beschikbaar voor de verdere uitwerking van een verkeersplan, een groenplan en voor de uitvoering van kleinschalige kwalitatieve upgrading van het centrum van Sevenum. De overleggen hierover vinden plaats. Echter een goede uitwerking van de plannen en de uitvoering heeft meer tijd nodig. We stellen voor € 100.000 over te hevelen naar 2024 en € 46.000 naar 2025.

ICT kosten Wonen en Bouwen € 225.000 voordeel
Er is al jaren een verschil tussen realisatie en begroting. De belangrijkste reden hiervoor is dat de applicatiekosten voor de omgevingswet vooralsnog lager zijn uitgevallen dan begroot.
Exploitatie privaatrechtelijke gebouwen € 92.000 voordeel
De energielasten zijn lager uitgevallen dan begroot, het stroomverbruik was hoger, maar het gasverbruik was beduidend lager.

Flexwoningen € 100.000 voordeel
De kosten voor onderzoek naar flexwoningen op drie locaties binnen onze gemeente zijn lager uitgevallen dan begroot. Echter voor de locatie Horst moet het onderzoek deels opnieuw, omdat vanuit planologische en verkeerskundige aspecten niet met het stedenbouwkundige plan kan worden ingestemd. Daarom dienen onderzoeken en een deel participatie opnieuw gedaan te worden. We stellen voor een bedrag van € 50.000 over te hevelen naar 2024.

Invoering omgevingswet € 48.000 nadeel
De invoering van de Omgevingswet heeft extra personele inzet en expertise gevraagd die wij moeten inhuren.

Leges omgevingsvergunningen € 71.000 nadeel
De gerealiseerde initiatieven en bijbehorende legesinkomsten zijn in 2023 € 71.000 lager uitgevallen dan verwacht. Dit is circa 5% van de begroting van € 1.500.000.

Masterplan Wonen € 34.000 voordeel
Wij hebben minder kosten gemaakt voor adviesbureaus en we ontvingen een bijdrage van twee woningstichtingen welke niet begroot was.

Investering Horst West € 36.000 voordeel
De investeringen zijn nog niet gestart, de begrootte kapitaallasten zijn daarom nog niet benut.
Het restantverschil bestaat uit een aantal kleinere posten.

2.3 Wegen, pleinen, fietspaden en openbare verlichting € 363.000 voordeel
Bruggen / viaducten / kades € 32.000 nadeel
Het uitgestelde groot onderhoud uit 2022 voor het conserveren van metselwerk en stalen leuningen aan bruggen is in 2023 volledig uitgevoerd en heeft hogere kosten met zich meegebracht.

Directe kosten taakveld 2.1 Verkeer, wegen en water € 81.000 nadeel
Hogere verzekeringskosten, motorrijtuigenbelasting, leasekosten en een hogere storting in de onderhoudsvoorziening gebouwen van de gemeentewerf veroorzaken dit verschil.

Gladheidsbestrijding € 21.000 voordeel
In de bijstelling van 2023 is er extra budget gevraagd voor het op peil brengen van de jaarlijkse zoutvoorraad omdat in het gladheidsseizoen 2022/2023 er meer strooimiddel is gestrooid. Dit budget was te ruim wat leidt tot een voordeel van € 21.000.

Ontwikkelkader weerden Grubbenvorst Lottum € 280.000 voordeel
In 2022 heeft de raad een bedrag beschikbaar gesteld van € 280.000 voor de verkenningsfase voor de gebiedsontwikkeling Vierwaarden. In 2023 zijn wij een samenwerkingsovereenkomst aangegaan met onder andere Gemeente Venlo, Provincie Limburg en het Waterschap Limburg. De verdere uitwerking zal in de komende jaren plaatsvinden, daarvoor doen wij een bijdrage aan het project. We stellen voor dit bedrag over te hevelen en te spreiden over de jaren 2024-2026.

Openbare Verlichting € 103.000 nadeel
Hogere stroomkosten en areaaluitbreiding veroorzaken een hogere kostenpost.

Parkeren algemeen € 20.000 voordeel
Lagere toegerekende rente, door een lager omslagrentepercentage, op de lopende investeringen leidt tot een voordeel.

Verkeersmaatregelen € 56.000 voordeel
De personele bezetting van het team verkeer was een belangrijk aandachtspunt in 2023. Hierdoor was er minder tijd en aandacht voor diverse projecten. Ook is de mobiliteitsvisie nog niet volledig afgerond. Dit leidt tot een voordeel van € 56.000.

Opruimen drugsafval € 84.000 voordeel
In 2023 is er geen dumping geweest.

Parkeren Doolgaardstraat Cuppenpedje € 87.500 voordeel
Bij het Cuppenpedje moeten nog een aantal parkeerplaatsen worden gerealiseerd. Wij stellen voor om dit bedrag over te hevelen naar 2024.

Het restantverschil bestaat uit een aantal kleinere posten

2.4 Openbaar groen, bossen en landschap € 210.000 voordeel
Bossen € 210.000 voordeel
De ontvangst van een Subsidie Natuur en Landschap (SNL) en de afstemming met de Bosgroep veroorzaken een voordeel van € 210.000.

3.2 Riolering, waterkering en afwatering € 957.000 nadeel
De kosten van riolering in combinatie met de baten rioolheffing zijn binnen de exploitatie per saldo budgettair neutraal, een zogenaamd gesloten systeem.
De btw en de overhead mogen worden doorberekend in de (kostendekkende) tarieven van de rioolheffing. Voor de btw is dit toegestaan omdat gemeenten voor de (compensabele) btw gekort worden via de algemene uitkering in het gemeentefonds.
Begrotingstechnisch is de btw een opbrengst die uit de voorziening onttrokken wordt en als opbrengst wordt verantwoord in de exploitatie.
Nadat medio 2022 formatieve uitbreiding (1,5 Fte) voor het realiseren van verplichte en noodzakelijke projecten op watergebied heeft plaatsgevonden, zijn in 2023 vooral voorbereidende onderzoeken uitgevoerd. Daarbij is ook gebleken dat niet alle benodigde gronden in eigendom van de gemeente zijn en verworven moeten worden. Dit vergt een verdere tijdsinspanning. Daarnaast is gebleken dat het invullen van een tijdelijke vacature projectleider (0,5 Fte) zeer lastig is. Hiervoor loopt momenteel een derde wervingsronde. Hierdoor zijn de werkelijke uitgaven en investeringen in 2023 fors lager dan begroot.
Doordat de werkelijke uitgaven en investeringen in 2023 lager waren dan begroot wordt er geen € 2.261.000 aan btw onttrokken uit de voorziening maar € 1.304.000.

4.1 Zorg € 573.000 nadeel
Jeugdzorg € 1.113.000 nadeel
Dit nadeel is voor € 380.000 te verklaren door ’uitval’ van jeugdzorg facturen die ten onrechte niet zijn meegenomen met de tweede bijstelling van de begroting. Met deze kennis was het achteraf beter geweest als we het in de oorspronkelijke begroting opgenomen bedrag niet naar beneden hadden bijgesteld. Daarnaast bedroeg de afrekening voor segment 1 Opnamevervangende behandeling en behandeling met verblijf over 2023 € 391.000 (nadeel). Qua kosten per sub segment zitten de grootste verschillen bij kleinschalige woonleefgroepen, ambulant duurzaam en ambulant perspectief 1 en 2. Bij kleinschalige woonleefgroepen zien we ook een stijging van het aantal cliënten van 2022 naar 2023 (van 11 naar 16) en de kosten per cliënt. Dat geldt ook voor ambulant duurzaam (aantal cliënten van 2022 naar 2023 van 66 naar 71 en een stijging van de kosten per cliënt). Bij ambulant perspectief 2 zien we vooral een stijging van het aantal cliënten (van 2022 naar 2023 van 181 naar 215). Bij ambulant perspectief 1 zien we juist een daling van het aantal cliënten (van 2022 naar 2023 186 naar 154) en tegelijkertijd een stijging van de gemiddelde kosten per cliënt. Dit betekent dat hierbij meer of zwaardere zorg wordt ingezet.

Regionale samenwerking beschermd wonen, maatschappelijke opvang en bemoeizorg en preventie € 336.000 voordeel
Dit voordeel bestaat uit € 162.000 lagere uitgaven en € 174.000 hogere baten dan begroot. Dit budget zetten we in voor versterking van de lokale sociale basis en inwoners die tussen wal en schip vallen. In 2023 zijn ze onder andere ingezet voor eenmalige ondersteuning van welzijnspartner Synthese, de Buurtcirkel die in 2023 nog operationeel was en ondersteuning van verschillende inwoners die tussen wal en schip vielen. Hoewel we in 2023 van start zijn gegaan met de transformatie van het sociaal domein zijn een aantal zaken in 2023 nog in ontwikkeling geweest en in 2024 pas gestart, zoals de samenwerking met de ervaringswerkers van Zelfregie en de doorontwikkeling van het nieuwe team Meedoen & Geldzaken. Voor laatstgenoemde stellen we daarom voor om € 125.000 van het voordeel in 2023 over te hevelen naar 2024.
De baten bestaan onder andere uit inkomsten (positief saldo) vanuit de MGR na aftrek van de regionale zorgkosten op het gebied van beschermd wonen en maatschappelijke opvang. De zorgkosten zijn in 2023 lager uitgevallen dan begroot waardoor het positieve saldo van de gemeente positief afwijkt.

Regionale voorzieningen jeugdzorg € 140.000 voordeel
Dit voordeel komt door de afrekening over 2022 en 2023 van met name Jeugdbescherming,  Jeugdzorgplus en crisishulp. In 2023 zijn er aan onze jeugdigen minder jeugdbeschermingsmaatregelen opgelegd dan bij het opstellen van de begroting is ingeschat. Dat betekent dat we over 2023 € 75.000 terug ontvangen. Jeugdzorgplus betreft de gesloten jeugdzorg waar jeugdigen na een machtiging van de kinderrechter geplaatst worden als zij een gevaar voor zichzelf of hun omgeving vormen. In 2022 hebben minder jeugdigen uit onze gemeente gebruik gemaakt van de jeugdzorgplus waardoor we in 2023 € 31.000 hebben terugontvangen. De afrekening voor crisishulp bedroeg € 26.000 en verwachten we over 2023 nog een beperkte terugbetaling van € 4.000.

WMO maatwerkvoorzieningen € 114.000 voordeel
Dit voordeel zit voornamelijk in twee posten, namelijk het segment 1 en de pgb’s voor maatschappelijke opvang/beschermd wonen. Bij segment 1 (onderverdeeld in segment 1A en segment 1B) is er een voordeel van € 72.000. We zien voornamelijk dat segment 1B (kortdurende enkelvoudige ondersteuning) minder ingezet wordt dan van tevoren gedacht. We zien daarnaast in 2023 het aantal cliënten gedurende het jaar afnemen in zowel segment 1A als segment 1B. Hierdoor nemen ook de kosten gedurende het jaar af. Daarnaast is voor de PGB's voor maatschappelijke opvang, beschermd wonen en bemoeizorg en preventie(mo, bw en b&p) € 33.000 meer dan begroot terugontvangen via de MGR omdat deze bekostigd wordt uit de regionale begroting voor mo, bw en b&p.

WMO rolstoel-/hulpmiddelen en woonvoorzieningen € 108.000 nadeel
De kosten van de woonvoorzieningen en hulpmiddelen zijn in 2023 hoger uitgevallen dan begroot. De oorzaak hiervan zit met name in de forse toename in kosten van woningaanpassingen. We zien dat het aantal woningaanpassingen van boven de € 10.000 is verdubbeld in 2023 t.o.v. 2022. Daarnaast zijn ook de kosten van de woningaanpassingen gestegen door de inflatie, zien we dat mensen langer thuis wonen en zagen we een toename van aanvragen woningaanpassingen van 60-plussers (o.a. gerelateerd aan covid). Ook bij de hulpmiddelen zien we een stijging in de aantallen hulpmiddelen van 18% in 2023 t.o.v. 2022.

Openbare gezondheidszorg € 75.000 nadeel
In 2023 is er een factuur betaald aan de Veiligheidsregio voor de bijdrage 2023 inzake Wet publieke gezondheid (Wpg) taken Oekraïne Sociaal Domein groot € 43.000. In de inwonersbijdrage 2023 was met dit bedrag geen rekening gehouden. Hiervoor zijn we gecompenseerd via de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Daarnaast was sprake van ca. € 35.000 meer kosten dan geraamd voor controle kwaliteit kinderopvanglocaties door de GGD. Dit door een stijging in het aantal steekproeven van 15 in 2022 naar 31 en door inspectieaanvragen van nieuwe kinderdagverblijven en bso-locaties.

Uitvoeringskosten gebiedsteams en MGR € 69.000 voordeel
Dit voordeel bestaat grotendeels uit de afrekening van de Modulaire Gemeenschappelijke Regeling voor de uitvoering van module 1 en 2. Naar verwachting ontvangen we ca. € 42.000 terug.

Wet verplichte GGZ € 36.000 voordeel
De Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) regelt het verlenen van verplichte zorg aan mensen met een psychische aandoening. Verplichte zorg is nodig als er door de psychische aandoening gevaar (ernstig nadeel) is of dreigt voor de persoon zelf of anderen. Voor 2023 hebben we dit niet hoeven inzetten en resteert er € 36.000 budget.

Het restantverschil bestaat uit een aantal kleinere posten.

4.2 Werk en inkomen € 1.167.000 voordeel
Energietoeslag € 630.000 voordeel
De ontvangen rijksmiddelen zetten we volledig in voor de energietoeslag. Alle inwoners die in aanmerking kwamen voor automatische uitbetaling hebben de energietoeslag in 2023 al ontvangen. Alle overige inwoners kunnen tot en met 30 juni 2024 een aanvraag energietoeslag indienen. De energietoeslag kan tot en met 31 augustus 2024 aan rechthebbenden worden uitbetaald. Daarom stellen we voor om € 630.000 over te hevelen naar 2024.

Participatiewet € 149.000 voordeel
Het totale bedrag in de begroting 2023 is gebaseerd op prognoses. Gezien de maatschappelijke ontwikkelingen hebben we ruim begroot, omdat de verwachting was dat er meer inwoners met financiële problemen ondersteuning nodig zouden hebben. We zien ten opzichte van 2022 dan ook een forse stijgende lijn in de uitgaven, en hebben we in 2023 aanzienlijk meer loonkostensubsidie verstrekt. We verwachten dat dit de komende jaren verder blijft stijgen, echter gaat deze stijging en de stijging van het aantal verstrekte uitkeringen minder hard dan verwacht en waarmee we in de begroting 2023 rekening hebben gehouden.

Sociale werkvoorziening € 139.000 voordeel
Ultimo 2022 dachten we dat de NLW het jaar met een negatief resultaat zou afsluiten. In de jaarrekening 2022 hebben we hiervoor een verplichting en een budgetoverheveling naar 2023 opgenomen in totaal voor € 120.000. In 2023 bleek dat de NLW dit toch zelf heeft kunnen opvangen. Daardoor was de verplichting en overheveling achteraf niet nodig waardoor een voordeel ontstaat in 2023.

Bijzondere (leen-)bijstand € 79.000 voordeel
Dit voordeel is grotendeels te verklaren door het feit dat we in 2023 vanuit de Participatiewet fors minder Arriva-passen hebben verstrekt aan inwoners om gebruik te kunnen maken van het openbaar vervoer. Dit komt door de vestiging van de lokale werkvoorziening Onze Loods, waardoor meer inwoners dichter bij huis zijn gaan werken aan zijn of haar ontwikkeling.

Subsidies armoede- en schuldenbeleid € 76.000 voordeel
In 2023 hebben we onze financieel kwetsbare inwoners goed kunnen ondersteunen. Dit voordeel is te verklaren doordat we enerzijds een terugbetaling hebben ontvangen vanuit de afrekening van de budgetsubsidies 2022. En daarnaast hebben we de ondersteuning aan onze inwoners deels uit andere budgetten betaald, zoals bijvoorbeeld vanuit de stabiliteitsaanpak.

Onze Loods € 64.000 voordeel
In de begroting 2023 hebben we rekening gehouden met een extra bijdrage voor Onze Loods om de exploitatie gezond te houden. Gezien het succes van Onze Loods is deze bijdrage uiteindelijk niet nodig geweest.

Schuldhulpverlening € 43.000 voordeel
Gezien de maatschappelijke ontwikkelingen hebben we in 2023 ruim begroot, omdat de verwachting was dat er meer inwoners met financiële problemen ondersteuning nodig zouden hebben. Het budget is opgehoogd van € 25.000 naar € 89.000. Uiteindelijk is er € 46.000 uitgegeven aan ondersteuning. Alsnog een forse stijging ten opzichte van 2022, maar minder fors dan verwacht en waarmee we in de begroting 2023 rekening hebben gehouden.

Het restantverschil bestaat uit een aantal kleinere posten.

4.6 Inwonerparticipatie/inwonerinitiatieven € 486.000 voordeel
Opvang vluchtelingen Oekraïne € 344.000 voordeel
De werkelijke kosten die ten laste van de noodopvang Oekraïne zijn geboekt zijn lager dan de normvergoeding die we van het Rijk ontvangen. In de 2e bijstelling hebben we al een gedeelte gestort in de algemene reserve. Ten opzichte van die raming is dit voordeel € 344.000.
We stellen voor om dit voordeel te storten in de nieuw te vormen reserve "opvang ontheemden".

Exploitatie gemeenschapshuizen e.d. € 119.000 nadeel
Het verschil wordt met name veroorzaakt door hogere exploitatiekosten van ’t Gasthoes omdat er in 2023 afspraken zijn gemaakt met de Belastingdienst over de te hanteren BTW percentages. Deze vallen hoger uit dan in eerste instantie ingeschat. Daarnaast is de aanloopsubsidie over 2022 én 2023 in 2023 geboekt en moet er nog een verrekening plaatsvinden van de energiekosten.

Wet Maatschappelijke Ondersteuning € 83.000 voordeel
Op basis van de gemaakte afspraak om jaarlijkse € 50.000 ter beschikking te stellen voor Westenwind is er in 2023 gebruik gemaakt van een regionale subsidie ter hoogte van dit zelfde bedrag. Dit bedrag van 2023 valt daarom vrij. Het resterende voordeel betreft de vrijval overige inwonersinitiatieven.

Kinderopvang € 71.000 voordeel
Sociaal Medische Indicatie (SMI) is een vangnetregeling die gemeenten de mogelijkheid geeft om gezinnen tijdelijk financieel te ondersteunen in de kosten van de kinderopvang als zij door bepaalde medische of sociale omstandigheden tijdelijk niet in aanmerking voor de kinderopvangtoeslag komen. Dit positieve verschil is gelegen in het feit dat er minder financiële ondersteuning is aangevraagd dan beschikbaar aan budget.

CNO asielzoekers GR8 Sevenum € 46.000 voordeel
In 2023 heeft het ministerie de kosten die we hebben gemaakt alsnog betaald. In de begroting was hier geen rekening meer mee gehouden.

Prioriteitsgelden dorpsraden € 28.000 voordeel
De dorps- en wijkraden ontvangen jaarlijks een toevoeging van respectievelijk € 8.500 en € 5.000. Dit overgangsjaar mag een dorps-/wijkraad nog een startbudget van maximaal € 25.000 in kas hebben (met uitzondering van de dorps-/wijkraad die een spaardoel hebben). Niet alle dorps-wijkraden ontvangen hun maximale toevoeging, omdat er dan zoveel in kas zit, dat het de gestelde € 25.000 overschrijdt. Vandaar dat er op deze post een positieve afwijking is.

Het restantverschil bestaat uit een aantal kleinere posten.

4.7 Burgerzaken € 155.000 voordeel
Leges reisdocumenten € 68.000 voordeel
In 2023 zijn meer reisdocumenten aangevraagd dan verwacht. Bij de verwachte aantallen gaan we uit van het aantal documenten dat gedurende dat jaar verloopt. Vermissingen of aanvraag van extra documenten worden hier niet in meegenomen.

Inschrijven nieuwe buren € 35.000 voordeel
De extra  inzet voor inschrijving van arbeidsmigranten is uit een ander budget bekostigd dan aanvankelijk de bedoeling was.

Bevolking € 23.000 voordeel
In 2023 zijn er minder juridische advies kosten gemaakt dan in voorgaande jaren.

Overige vergunningverlening € 19.000 voordeel
Er zijn in 2023 meer vergunningen verleend, waardoor er meer leges zijn ontvangen dan begroot.

Het restantverschil bestaat uit een aantal kleinere posten.

5.1 Kunst en cultuur € 157.000 voordeel
Monumentenzorg € 60.000 voordeel
Door de raad is er in 2023 € 50.000 beschikbaar gesteld voor het opstellen van een beleidsnota erfgoed. We stellen voor dit bedrag over te hevelen naar 2024.

Exploitatie monumenten/historische gebouwen € 34.000 voordeel
Van oudsher is er een budget gereserveerd voor het onderhoud van de voormalige basisschool in Meterik. Inmiddels is de gebruikersfunctie van het gebouw veranderd, maar is het budget hierop nog niet aangepast.

Muziekopleiding Hafabra € 31.000 voordeel
De subsidie werd berekend op basis van het aantal leerlingen t/m 18 jaar. Dat aantal is in de loop der jaren afgenomen.

Kunst en cultuur € 17.000 voordeel
In 2023 hebben we rijksmiddelen ontvangen in het kader van het Gezond en ActiefLeven Akkoord (GALA) Dit voordeel is ontstaan omdat we diverse kosten, die we uit het cultuurbudget hadden willen betalen, ten laste van het GALA-budget hebben gebracht in 2023.

Het restantverschil bestaat uit een aantal kleinere posten.

5.2 Sport € 694.000 voordeel
Regeling specifieke uitkering sport € 275.000 voordeel
Eind 2023 is de specifieke uitkering btw Sport op 100% vastgesteld. Bij de toekenning van de subsidie is rekening gehouden met 73,63%.

Stelpost MIP/MJOP € 100.000 voordeel
Dit betreft het budget voor dekking van kapitaallasten bij investeringen (nieuwbouw en renovatie) waarbij sprake is van circulariteit in materiaalgebruik. Het budget wordt ingezet bij afronding van een investeringsproject. Het budget is in 2023 nog niet ingezet, omdat er nog geen projecten zijn afgerond.

Toekomst bestendig maken binnensport € 71.000 voordeel
Dit budget is opgenomen voor onvoorziene of extra kosten bij o.a. de nieuwe sporthal in Meterik, of de gymzaal in Lottum die onlangs gerenoveerd is. De stelpost is nog niet ingezet omdat renovaties en nieuwbouw in 2023 nog niet afgerond waren. Daarnaast hebben we ook extra kosten door het openhouden van de gymzaal in America en het tijdelijk beschikbaar stellen van de voormalige gymzaal in Hegelsom. Om toekomstige exploitatiekosten de dekken zijn deze stelposten nog niet ingezet.

Exploitatie zwembad de Berkel € 70.000 voordeel
Dit voordeel bestaat vooral uit de opbrengsten van de zwemlessen voor ABC diploma én in opbrengsten van het vrij zwemmen.

Exploitatie sporthallen € 69.000 voordeel
Door de latere ingebruikneming van de sporthal in Meterik dan gepland, zijn de kosten lager uitgevallen dan begroot.

Exploitatie gymnastiekzalen € 55.000 voordeel
De belangrijkste oorzaak van dit voordeel is de sluiting van de gymzalen in Meterik en Hegelsom.

Breedtesport € 54.000 voordeel
In 2023 hebben we rijksmiddelen ontvangen in het kader van het Gezond en ActiefLeven Akkoord (GALA). Dit voordeel is ontstaan omdat we een deel van de kosten, die we normaliter uit het budget breedtesport betalen, ten laste van het GALA-budget hebben gebracht in 2023.

5.4 Onderwijs € 317.000 voordeel
Subsidie peuterspeelzalen € 150.000 voordeel
Het 1e en 2e dagdeel voor VVE-kinderen in het PeuterPlusProgramma wordt gefinancierd via het onderwijsachterstandenbeleid (OAB)-budget. Daardoor ontstaat een voordeel in het subsidiebudget voor peuterspeelzalen.

Bijzonder basis onderwijs onderwijshuisvesting € 103.000 voordeel
Dit voordeel bestaat grotendeels uit lagere toegerekende rente. Het rentepercentage is ultimo 2023 namelijk aangepast van 1% naar 0,25%.

Bijzonder basis onderwijs vervoerskosten bewegingsonderwijs € 32.000 voordeel
Dit budget voorziet ook in het opvangen van het gymonderwijsvervoer bij verbouwing van scholen en gymzalen waarbij leerlingen op een andere locatie moeten gymmen. In 2023 is dit niet geheel nodig geweest, maar het bedrag zal in de volgende jaren nog hard nodig zijn.

Bijzonder voortgezet onderwijs onderwijshuisvesting € 23.000 voordeel
Dit voordeel betreft lagere toegerekende rente. Het rentepercentage is ultimo 2023 namelijk aangepast van 1% naar 0,25%.

Het restantverschil bestaat uit een aantal kleinere posten.

6.2 Toezicht en handhaving € 219.000 voordeel
Explosievenopruiming € 90.000 voordeel
Bij de voorbereidingen van diverse projecten is onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van niet gesprongen explosieven. De zogeheten "Bommenregeling' maakt het mogelijk om 68% van de daadwerkelijk gemaakte kosten in de afgelopen jaar vergoed te krijgen. Deze vergoeding vanuit het Rijk is gebaseerd op de gemaakte kosten in het voorgaande jaar die wordt afgezet tegen de gerealiseerde kosten in het lopende jaar. Hierdoor zit er (standaard) een verschil tussen budget en realisatie.

Handhaving € 71.000 voordeel
In 2023 was een bedrag van € 60.000 begroot voor de aanschaf van twee extra (elektrische) auto's voor de toezichthouders en BOA's. Deze uitgaven zullen pas in 2024 plaatsvinden. Ook zijn er in 2023 voor € 23.000 hogere baten ontvangen aan dwangsommen.

Woningontruiming € 32.000 voordeel
De rol van de gemeente bij woningontruiming is nog redelijk recent (april 2021). Destijds is een inschatting gemaakt van het bedrag dat jaarlijks nodig is voor het betalen van de kosten voor woningontruiming. In 2023 is gebleken dat we dit budget niet nodig hebben.

Het restantverschil bestaat uit een aantal kleinere posten

7.2 Overhead € 812.000 voordeel
Personeelsbudget € 102.000 voordeel
In 2023 hebben we extra financiële middelen ontvangen van de rijksoverheid voor taken op het gebied van de opvang van Oekraïners en asielzoekers. De uitvoering van deze taken heeft veelal plaatsgevonden binnen de huidige formatie. Ook de begrote inhuur is niet volledig ingevuld.

Bidbookmiddelen € 147.000 voordeel
In 2023 heeft de organisatieontwikkeling verder vorm gekregen. Onderdeel van deze organisatieontwikkeling is de dienstverlening structureel op orde te krijgen. Het aantrekken van het personeel hiervoor is in 2023 net als in 2022 enigszins langzamer verlopen dan in eerst instantie gedacht was. Hierdoor zijn er minder uitgaven gedaan dan begroot.
In het raadsvoorstel bij de jaarrekening wordt voorgesteld de in 2023 niet benutte middelen ad.

€ 147.000 wel in 2024 en volgende jaren beschikbaar te houden voor de organisatieontwikkeling. Dit doen we door ze in de reserve ‘bidbook organisatieontwikkeling’ te storten.

Aanpassing gemeentehuis € 643.000 voordeel
Door uitstel van de verbouwplannen van het gemeentehuis zijn deze kosten in 2023 nog niet gemaakt. Voorgesteld wordt om een bedrag van € 500.000 over te hevelen naar 2024. Deze incidentele middelen maken onderdeel uit van de businesscase verbouwing gemeentehuis en dienen ter dekking van de kapitaallasten.

Archiefbeheer € 55.000 voordeel
Het project Overbrenging Archief is opgestart voor het verwerken van de achterstand op het gebied van archiefoverbrenging, een wettelijke verplichting. In de afgelopen tientallen jaren is een grote achterstand opgebouwd voor wat betreft de overbrenging, wat heeft gezorgd voor verminderde toegankelijkheid van het oud-archief. Het project is zover gevorderd dat de achterstand voor een groot deel is afgerond. het oud archief van de gemeente is kwetsbaar cultureel erfgoed. Delen van dit oud archief zijn eeuwen oud. Sommige archiefstukken hebben door de jaren, en zelfs eeuwen, heen schade opgelopen waardoor de bruikbaarheid en de leesbaarheid van deze stukken wordt bedreigd. Zonder restauratie van deze stukken zal dit culturele erfgoed op den duur verloren gaan. Om deze reden stelt de organisatie periodiek budget beschikbaar voor restauratiewerkzaamheden aan het oud-archief. De daadwerkelijke werkzaamheden rondom het restaureren van deze stukken zijn niet in 2023 voltooid. Voor het oplossen van de achterstand overbrenging archief en afronding restauratiewerkzaamheden stellen we voor dit bedrag over te hevelen naar 2024.

Externe advieskosten college € 114.000 nadeel
Dit nadeel komt omdat in 2023 er voor een aantal omvangrijke dossiers o.a. op het gebied van huisvesting arbeidsmigranten, windmolens, integriteit, Geurverordening en Woo externe deskundigheid is ingeschakeld. Het gaat dan om specifieke specialistische kennis welke niet in huis is of om dossiers waar een second opinion gevraagd wordt.

Gegevensmanagement € 58.000 nadeel
Extra kosten voor de afhandeling van de vele bezwaarschriften tegen de WOZ-waarde. Vaak ingediend door no-cure no pay bureaus.

Het restantverschil bestaat uit een aantal kleinere posten.

8.2 Algemene dekkingsmiddelen € 1.034.000 voordeel
Uit te keren vergoedingen OZB-woningen € 81.000 voordeel
De inschatting van de uit te keren vergoedingen is aan de hoge kant geweest. Dit ligt met name aan het feit dat het hogere aantal beroepszaken nauwelijks heeft geleid tot uitbetaling van meer proceskosten. Deze zaken zijn nog in behandeling bij de rechtbank en zullen naar verwachting pas in 2024 in de realisatie tot uitdrukking komen.

Baten OZB eigenaar woningen € 175.000 nadeel
De lagere opbrengsten zijn marginaal (2,2%) en het gevolg van diverse ontwikkelingen zoals een lagere areaalontwikkeling dan verwacht, bezwaar- en beroepsprocedures, afrondingen en overige omstandigheden die van invloed zijn op de heffing.

Baten OZB gebruikers niet woningen € 57.000 voordeel
De hogere opbrengsten zijn marginaal (2,1%) en het gevolg van een aantal positieve ontwikkelingen zoals areaaluitbreiding, afrondingen en overige omstandigheden die van invloed zijn op de heffing.

Algemene uitkering gemeentefonds € 421.000 voordeel
Zoals vermeld in de RIB van 20-2-2024 is dit het positieve effect van de december circulaire. Het voordeel is o.a. het gevolg van verschuivingen in hoeveelheden en maatstaven bij de berekening van het gemeentefonds.

Toeristenbelasting € 486.000 voordeel
In de gehele linie zijn in 2023 meer overnachtingen geweest dan verwacht. Verwachting was noodzakelijkerwijs mede gebaseerd op basis van informatie uit de coronajaren. En er zijn ook nieuwe uitbaters bijgekomen.

Baten vermakelijkheden retributie € 75.000 voordeel
Er zijn meer bezoekers dan verwacht. Dit geldt in het bijzonder voor Toverland. Verwachting was daarnaast mede gebaseerd op een voorzichtige schatting i.v.m. corona en weinig ervaringscijfers uit het verleden gezien de recente invoering van de vermakelijkheden retributie.

Het restantverschil bestaat uit een aantal kleinere posten.

Onderstaand een overzicht van de voorstellen voor budgetoverheveling ten laste van 2023, groter dan € 25.000.